Playmates Go To War
A Nano Drama
Yuyudhāna (doffing armour): "I told Duryodhana, 'Kill me gloriously, playmate! I've seen enough slaughter.'"
Bhojyā (cleaning his wounds): "My childhood ended when you fought Sauvīrarāja for me."
Yuyudhāna shrugs.
Bhojyā: "My ten playful babies lie lifeless outside ... ten days already. When I can go to them, what will I see?"
Canonical basis: Bhīṣmaparvan 70.11-25
taṃ dṛṣṭvā Yuyudhānasya sutā daśa mahā-balāḥ
mahā-rathāḥ samākhyātāś citra-varm'āyudha-dhvajāḥ
samāsādya mahe'ṣv-āsaṃ Bhūriśravasam āhave
ūcuḥ sarve susaṃrabdhā Yūpa-ketuṃ mahā-raṇe
bho bho Kaurava-dāyāda sah'āsmābhir mahā-bala
ehi yudhyasva saṃgrāme samastaiḥ pṛthag eva vā
asmān vā tvaṃ parājitya yaśaḥ prāpnuhi saṃyuge
vayaṃ vā tvāṃ parājitya prītiṃ dāsyāmahe pituḥ
evam uktas tadā śūrais tān uvāca mahā-balaḥ
vīrya-ślāghī nara-śreṣṭhas tān dṛṣṭvā samupasthitān
sādhv idaṃ kathyate vīrā yad evaṃ matir adya vaḥ
yudhyadhvaṃ sahitā yattā nihaniṣyāmi vo raṇe
evam uktā mahe'ṣv-āsās te vīrāḥ kṣipra-kāriṇaḥ
mahatā śara-varṣeṇa abhyavarṣann ariṃ-damam
apar'āhṇe mahā-rāja saṃgrāmas tumulo'bhavat
ekasya ca bahūnāṃ ca sametānāṃ raṇ'ājire
tam ekaṃ rathināṃ śreṣṭhaṃ śara-varṣair avākiran
prāvṛṣ'īva mahā-śailaṃ siṣicur jaladā nṛpa
tais tu muktāñ śar'aughāṃs tān Yama-daṇḍ'āśani-prabhān
asaṃprāptān asaṃprāptāṃś cicched'āśu mahā-rathaḥ
tatr'ādbhutam apaśyāma Saumadatteḥ parākramam
yad eko bahubhir yuddhe samasajjad abhītavat
visṛjya śara-vṛṣṭiṃ tāṃ daśa rājan mahā-rathāḥ
parivārya mahā-bāhuṃ nihantum upacakramuḥ
Saumadattis tataḥ kruddhas teṣāṃ cāpāni Bhārata
ciccheda daśabhir bāṇair nimeṣeṇa mahā-rathaḥ
ath'aiṣāṃ chinna-dhanuṣāṃ bhallaiḥ saṃnata-parvabhiḥ
ciccheda samare rājañ śirāṃsi niśitaiḥ śaraiḥ
te hatā nyapatan bhūmau vajra-bhagnā iva drumāḥ
tān dṛṣṭvā nihatān vīrān raṇe putrān mahā-balān
Vārṣṇeyo vinadan rājan Bhūriśravasam abhyayāt
Canonical basis: Droṇaparvan 9.29-30
yaḥ sa Sauvīra-rājasya pramathya mahatīṃ camūm
ādatta mahiṣīṃ Bhojyāṃ kāmyāṃ sarv'āṅga-śobhanām
satyaṃ dhṛtiś ca śauryaṃ ca brahma-caryaṃ ca kevalam
sarvāṇi Yuyudhāne'smin nityāni puruṣa-rṣabhe
Canonical basis: Droṇaparvan 164.19-32
Duryodhano mahā-rāja kirañ śoṇita-bhojanān
taṃ Sātyakiḥ śīghra-taraṃ punar ev'ābhyavartata
tau parasparam āsādya samīpe Kuru-Mādhavau
hasamānau nṛ-śārdūlāv abhītau samagacchatām
bālye vṛttāni sarvāṇi prīyamāṇau vicintya tau
anyonyaṃ prekṣamāṇau ca hasamānau punaḥ punaḥ
atha Duryodhano rājā Sātyakiṃ praty abhāṣata
priyaṃ sakhāyaṃ satataṃ garhayan vṛttam ātmanaḥ
dhik krodhaṃ dhik sakhe lobhaṃ dhiṅ mohaṃ dhig amarṣitam
dhig astu kṣātram ācāraṃ dhig astu balam aurasam
yat tvaṃ mām abhisaṃdhatse tvāṃ c'āhaṃ Śini-puṃ-gava
tvaṃ hi prāṇaiḥ priyataro mam'āhaṃ ca sadā tava
smarāmi tāni sarvāṇi bālye vṛttāni yāni nau
tāni sarvāṇi jīrṇāni sāṃprataṃ nau raṇ'ājire
kim anyat krodha-lobhābhyāṃ yudhyāmi tvā'dya Sātvata
taṃ tathā-vādinaṃ rājan Sātyakiḥ pratyabhāṣata
prahasan viśikhāṃs tīkṣṇān udyamya param'āstravit
n'eyaṃ sabhā rāja-putra na c'ācārya-niveśanam
yatra krīḍitam asmābhis tadā rājan samāgataiḥ
Duryodhana uvāca
kva sā krīḍā gatā'smākaṃ bālye vai Śini-puṃ-gava
kva ca yuddham idaṃ bhūyaḥ kālo hi duratikramaḥ
kiṃ nu no vidyate kṛtyaṃ dhanena dhana-lipsayā
yatra yudhyāmahe sarve dhana-lobhāt samāgatāḥ
Saṃjaya uvāca
taṃ tathā-vādinaṃ tatra rājānaṃ Mādhavo'bravīt
evaṃ-vṛttaṃ sadā kṣatraṃ yad dhant'īha gurūn api
yadi te'haṃ priyo rājañ jahi māṃ mā ciraṃ kṛthāḥ
tvatkṛte sukṛtāṁl lokān gaccheyaṃ Bharata-rṣabha
yā te śaktir balaṃ c'aiva tat kṣipraṃ mayi darśaya
n'ecchāmy etad ahaṃ draṣṭuṃ mitrāṇāṃ vyasanaṃ mahat
Life Journey of two people poles apart in career, status and style. One is the ...
Drabbles for Shrimad Ramayana Contest
Geet stood rooted on the spot as her shivering fingers touched he forehead, ...
Comments (0)
View all